dwutalar, 1614, mennica Hall; Aw: Postać wielkiego mist...

Maksymilian III Habsburg 1590-1618, dwutalar, 1614, mennica Hall; Aw: Postać wielkiego mistrza, stojąca na wprost, z mieczem w prawej dłoni, po bokach hełm prętowy oraz lew podtrzymujący tarczę, poniżej data, MAX D G AR AV D B MA PRVSS ADMI; Rw: Rycerz na koniu w prawo, w turniejowej zbroi, trzymający kopię, dookoła piętnaście tarcz herbowych; Davenport 5854, Dudik 199, M.-T. 412, Neumann 107; srebro, 56.82 g. Wielka wojna Polski i Litwy z Zakonem Krzyżackim z lat 1409-1411, której elementem była słynna bitwa Pod Grunwaldem (1410), rozpoczęła powolny upadek państwa krzyżackiego w Prusach. Przysłowiowym gwoździem do trumny okazał się konflikt z lat 1454-1466, nazwany wojną trzynastoletnią. W efekcie tych wydarzeń Wielki Mistrz stał się lennikiem króla Polski. Stolicę państwa zakonnego przeniesiono do Królewca. W 1521 roku wielki mistrz Albrecht Hohenzollern przeszedł na protestantyzm, a w 1525 roku na rynku głównym w Krakowie złożył hołd lenny królowi Polski. Na terenie Rzeszy Niemieckiej dalej jednak działały baliwaty zakonne, które nie miały zamiaru podporządkowywać się decyzjom zapadającym w Prusach. Siedzibą wielkich mistrzów stał się zakonny dom w Bad Mergentheim w Wirtembergii. W efekcie zawirowań religijnych w Europie, część braci zakonnych przeszła na luteranizm i kalwinizm, zakon stał się więc wspólnotą trzech wyznań, jednak wielkim mistrzem zawsze musiał być katolik. Zakon zatracił ekumeniczny charakter w roku 1809, kiedy to w wyniku działań Napoleona, skonfiskowano posiadłości, w efekcie czego zakon przeniósł się do Wiednia, w którym ma siedzibę do dziś. Zachował się ciekawy list z 11 maja 1568, wysłany przez Wielkiego Mistrza Georga Hundt von Weckheim do Gdańszczan, w którym próbował zbuntować miasto przeciwko Polsce, dowodząc, iż zakon nigdy nie zrzekł się praw do Prus, a na sejmie niemieckim w Augsburgu (1566) otrzymał tego faktu potwierdzenie. Gdańszczanie, którzy pamiętali jeszcze ucisk, jakiego doznawali ze strony krzyżackiej, odpisali, że są wiernymi poddanymi króla polskiego i odesłali list swemu panu.